اتصالات لوله کشی آب و فاضلاب بخشی حیاتی از سیستم‌های تأمین و دفع آب هستند که امکان انتقال و مدیریت آب آشامیدنی و فاضلاب از یک نقطه به نقطه دیگر را فراهم می‌کنند. این اتصالات لوله در مکان‌های مختلفی مانند ساختمان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر نوع اتصال برای کاربردهای خاصی طراحی شده است که امکان تغییر جهت، تقسیم جریان و کاهش یا افزایش اندازه لوله را فراهم می‌کند. در ادامه به توضیح برخی از رایج‌ترین اتصالات لوله‌کشی آب و فاضلاب می‌پردازیم:
زانویی (Elbow)
زانویی یکی از پرکاربردترین اتصالات لوله‌کشی است که برای تغییر جهت جریان سیال به کار می‌رود. زانویی‌ها عمدتاً در زوایای ۹۰ درجه و ۴۵ درجه موجود هستند، اما می‌توان آنها را برای زوایای دیگر نیز تنظیم کرد. زانویی‌های شعاع بلند و شعاع کوتاه نیز بسته به فضای موجود و نوع جریان انتخاب می‌شوند:
زانویی ۹۰ درجه: به طور معمول برای تغییر جهت لوله در یک زاویه ۹۰ درجه استفاده می‌شود.
زانویی ۴۵ درجه: این نوع برای تغییر جهت جریان در زاویه‌ای کمتر و ملایم‌تر به کار می‌رود.
زانویی شعاع بلند: این نوع زانویی به دلیل شعاع بزرگ‌تر خود، برای جریان‌های با افت فشار کمتر استفاده می‌شود.
زانویی شعاع کوتاه: در فضاهای محدود استفاده می‌شود اما به دلیل تغییر ناگهانی جهت، ممکن است افت فشار بیشتری ایجاد کند.
سه‌راهی (Tee)
سه‌راهی نوعی اتصال است که اجازه می‌دهد جریان سیال در سه جهت مختلف حرکت کند. این اتصال معمولاً برای شاخه‌گیری از یک خط اصلی لوله به کار می‌رود و دارای انواع مختلفی است:
سه‌راهی مستقیم: قطر خروجی در این نوع سه‌راهی با قطر لوله اصلی برابر است و برای توزیع یکنواخت جریان در سه جهت استفاده می‌شود.
سه‌راهی کاهنده: در این نوع، یک یا چند شاخه خروجی کوچک‌تر از لوله اصلی هستند که به توزیع جریان به بخش‌های کوچک‌تر کمک می‌کند.
سه‌راهی جانبی (Wye Tee): به شاخه‌ای که به زاویه ۴۵ درجه متصل می‌شود گفته می‌شود و به کاهش تلاطم و اصطکاک سیال در جریان کمک می‌کند.
چهارراهی (Cross)
چهارراهی یا کراس به اتصالی گفته می‌شود که دارای چهار ورودی یا خروجی است و امکان توزیع سیال در چهار جهت را فراهم می‌کند. این اتصال در سیستم‌های لوله‌کشی به‌ندرت استفاده می‌شود، زیرا استرس‌های بیشتری به نقاط جوش و اتصالات وارد می‌کند و خطر نشتی را افزایش می‌دهد. با این حال، در سیستم‌های خاصی مانند سیستم‌های آبپاش آتش‌نشانی، استفاده از چهارراهی رایج است.
کاهنده (Reducer)
کاهنده به عنوان نوعی از اتصالات لوله عمل می‌کند که سایز لوله را از یک اندازه به اندازه دیگر تغییر می‌دهد. دو نوع اصلی از کاهنده‌ها وجود دارد:
کاهنده هم‌مرکز (Concentric Reducer): در این نوع، مرکز دو لوله با هم هم‌محور است و تغییر سایز لوله به صورت یکنواخت انجام می‌شود. معمولاً در جایی که جریان مایع باید بدون تلاطم یا تغییر شدید به قطر کوچک‌تر منتقل شود، استفاده می‌شود.
کاهنده غیرهم‌مرکز (Eccentric Reducer): در این نوع، مرکز لوله‌های بزرگ‌تر و کوچک‌تر هم‌محور نیستند و برای کاربردهایی استفاده می‌شود که به تغییرات سریع‌تری در اندازه لوله نیاز دارند.
هر یک از این اتصالات لوله نقش مهمی در مدیریت جریان سیالات در سیستم‌های آب و فاضلاب ایفا می‌کنند و انتخاب صحیح نوع اتصال بر اساس شرایط پروژه و نیازهای عملیاتی، بهبود عملکرد سیستم را تضمین می‌کند.
نظری نیست.